E-Ticarette Vergi Kaçağı Alarmı
Hazine ve Maliye Bakanlığı, sanal POS sistemleri üzerinden gelir elde eden ancak vergi yükümlülüklerini yerine getirmeyen kişi ve kurumlara karşı harekete geçti. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), dijital ödeme sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte vergi kayıplarını önlemek amacıyla kapsamlı bir analiz çalışması başlattı. Bu analizler kapsamında, 4 bin 95 mükellefin 37 milyar lirayı aşkın gelirini beyan dışı bıraktığı ortaya kondu.
GİB’ten Dijital Takip: Yüksek Riskli Mükellefler Tespit Edildi
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2020-2024 dönemine ait dijital ödeme ve elektronik para kuruluşlarından elde edilen verileri, sanal POS kullanımına ilişkin kayıtlarla karşılaştırdı. Bu süreçte, e-ticaret yoluyla gelir elde eden kişilerin vergi mükellefiyetleri ve beyan durumları detaylı şekilde incelendi. Yapılan analizler sonucunda, gelir elde ettiği halde beyanname vermeyen ya da eksik beyanda bulunan mükellefler belirlendi. Çalışmalarda özellikle yüksek risk taşıyan isimlere odaklanıldı.
4 Bin 95 Mükellef, 37 Milyar Liralık Geliri Beyan Etmedi
Elde edilen verilere göre, sanal POS yoluyla gelir sağlayan ancak hiç vergi mükellefiyeti bulunmayan ya da beyan yükümlülüğünü yerine getirmeyen 4 bin 95 kişi tespit edildi. Bu kişilerin toplam 37 milyar lirayı aşkın hasılatı gizlediği anlaşıldı. Vergi sistemine kayıtlı olmasına rağmen gelir beyan etmeyenlerin de bu gruba dahil olduğu belirtildi.
Tekstil, Teknoloji ve Yazılım Sektörleri Öne Çıktı
İnceleme kapsamındaki sektörler arasında özellikle tekstil ve hazır giyim, bilgisayar sarf malzemeleri, telefon aksesuarları ve bilgisayar programlama faaliyetleri öne çıktı. Bu alanlarda faaliyet gösteren yüzlerce mükellefin sanal POS üzerinden kazanç elde ettiği ancak bu gelirleri beyan etmediği tespit edildi.
Vergi Kaydı Olmadan 67 Milyon Lira Gelir Elde Etti
Yapılan analizlerde çarpıcı bir örnek de dikkat çekti. Vergi kaydı bulunmayan bir kişi, yalnızca 2024 yılı içerisinde sanal POS aracılığıyla tam 2 bin 284 işlem yaparak 67 milyon lira gelir elde etti. Bu kişinin internet üzerinden bilgisayar sarf malzemesi sattığı, fakat hiçbir vergi beyannamesi vermediği belirlendi. Hakkında yasal işlemler başlatıldı.
Gönüllü Uyum Çağrısı: Ceza Öncesi Son Fırsat
Gelir İdaresi Başkanlığı, ortaya çıkan bu vergi kayıplarının telafisi için öncelikli olarak “gönüllü uyum ve izaha davet” mekanizmasını devreye aldı. Bu kapsamda, vergi mükellefiyeti bulunmayanlar veya beyan yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişiler, cezai yaptırımlarla karşılaşmadan önce bilgilendirildi ve beyanlarını düzeltmeye davet edildi.
Gönüllü uyuma katılan ve eksiklerini düzelten mükelleflere daha hafif cezalar uygulanacak. Ancak çağrıya olumsuz yanıt veren, beyanda bulunmaktan kaçınan ya da gelirlerini gizlemeye devam eden mükellefler için vergi incelemesi ve ceza süreci başlatılacak. İlk etapta bu süreç, gelirlerini gizlediği tespit edilen 561 mükellefi kapsıyor.
Bakan Şimşek: “Ceza Mekanizmaları Devreye Alınacak”
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijital teknolojilerin vergi denetiminde etkin bir şekilde kullanıldığını vurgulayarak, şunları söyledi:
“Sadece sahada değil, teknolojiyi etkin kullanarak da kayıtdışı ile mücadele ediyoruz. Sanal POS ve diğer dijital ödeme sistemleri üzerinden gelir elde edenler, vergisini ödemek zorunda. Mükellefleri öncelikle gönüllü uyum sürecine dahil ediyoruz, uyum göstermeyenler için ceza mekanizmaları devreye alınacak.”
