İptal Kararına Rağmen Diyanet’in Yetkileri Torba Kanunla Geri Getiriliyor
Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) daha önce iptal ettiği, Diyanet İşleri Başkanlığı’na geniş yetkiler tanıyan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) hükümleri, AKP tarafından hazırlanan torba yasa teklifiyle yeniden Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu. Yeni teklifte, iptal edilen düzenlemelerin önemli bölümlerinin korunarak güncellenmiş biçimde yer aldığı dikkat çekiyor.
Manevi Danışmanlık Görevleri Genişletiliyor
AYM’nin iptal kararına rağmen, teklifte Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün öğrenci yurtları, eğitim kurumları ve gençlik merkezlerinde “manevi danışman” görevlendirmesinin önü açılıyor. Ayrıca, Din İşleri Yüksek Kurulu’nun da başvuru halinde Kuran meallerine yönelik içerik incelemesi yapabilmesinin yolu yeniden hazırlanıyor.
AYM: "Anayasal Uyum Yok" Demişti
Daha önce Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından çıkarılan KHK ile Diyanet’e verilen yetkiler, AYM tarafından “anayasal uyumsuzluk” gerekçesiyle iptal edilmişti. Ancak AKP, bu maddeleri “Bazı Kanunlarda ve 660 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kapsamında Meclis’e tekrar sundu.
AYM’nin Karar Gerekçeleri
AYM’nin 7 Aralık 2023 tarihli kararının 4 Haziran 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte, Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün öğrenci yurtları, okuma salonları, gençlik merkezleri ve benzeri alanlarda irşat faaliyetleri yürütmesine izin veren hükümler iptal edilmişti. Mahkeme, bu düzenlemelerin anayasa değişikliklerine uyum sağlama amacı taşımadığını belirterek yasaya aykırı olduğuna hükmetmişti.
Kuran Mealleri ve Dini Yayınlara Müdahale Geri Geliyor
Yine aynı kararla, Din İşleri Yüksek Kurulu’na verilen Kuran meallerini ve dini yayınları inceleme yetkisi de AYM tarafından iptal edilmişti. Ancak yeni yasa teklifinde bu yetkiler yeniden tanımlanıyor. Teklife göre kurul, resmi talepler doğrultusunda dini yayınları inceleyip rapor hazırlayabilecek. Sakıncalı görülen mealler için ise yargı yoluyla toplatma ve imha süreci işletilebilecek. İnternette yer alan içeriklere erişim engeli getirme veya içerikten kaldırma kararı da yine kurulun yetkileri arasında olacak.
Her Kuruma Manevi Danışman Görevlendirilebilecek
Yeni düzenleme, Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün manevi danışmanlık görevini ceza infaz kurumları, sağlık kuruluşları, sosyal hizmet kurumları, gençlik kampları gibi çok sayıda alana yaymasına olanak tanıyor. Göçmenler, engelliler, afetzedeler ve bağımlılar gibi dezavantajlı gruplara yönelik özel dini rehberlik faaliyetleri de bu kapsamda yürütülebilecek.
Din İşleri Yüksek Kurulu’na Yeni Sorumluluklar
Kanun teklifine göre Din İşleri Yüksek Kurulu, resmi kurumlardan gelen talepler doğrultusunda Kuran meallerini inceleyip görüş bildirecek. Ayrıca namaz vakitlerinin, dini gün ve gecelerin belirlenmesi ve ilanı görevini de sürdürecek. Kurulun sakıncalı bulduğu yayınlarla ilgili verdiği kararlar, itiraz edilse dahi uygulanabilecek.
Diyanet’in Altyapısı Genişletiliyor
Yasa teklifi, Diyanet’e bağlı birimlerin okuma salonları, aile danışma merkezleri ve gençlik kampları açabilmesine olanak tanıyor. Ayrıca dini yayınların denetimi, din alanında uzman kişilerden alınacak raporlar ve vaazlarla desteklenebilecek.
